Họ tên: Trần Trọng Nguyễn Minh Phước

Bạn dùng thanh xuân để làm gì? Tôi dành một phần thanh xuân làm phỏng vấn viên PAPI. Tôi tham gia PAPI năm 2015 đến 2017, đi được khoảng mười tỉnh, tất cả đều ở khu vực miền Nam (TP.HCM, Bà Rịa Vũng Tàu, Kiên Giang…). Thời gian làm không quá dài và số lượng tỉnh tham gia cũng chưa nhiều, nhưng đây đã là một phần ký ức thật đẹp một thời tuổi trẻ. Nếu ai hỏi: “Đi PAPI bạn được gì?”. Tôi sẽ trả lời: ”Tôi được rất nhiều và chẳng mất gì cả.”

Đối với tôi, đi PAPI là được trả lương để trải nghiệm cuộc sống. Nếu không đi PAPI tôi sẽ chẳng tưởng tượng nổi bây giờ vẫn có những căn nhà đúng nghĩa “vườn không nhà trống”, trong nhà chỉ có một bóng đèn dây tóc là tài sản giá trị, cách thức di chuyển duy nhất của họ là đi bộ vì không có phương tiện nào khác như xe đạp, xe máy và thực ra họ cũng không biết sử dụng những phương tiện này. Một trường hợp khác, người trả lời bảng hỏi của tôi là một phụ nữ bị chồng bạo hành, lúc được mời lên trao đổi mặt cô vẫn còn vết thâm tím. Cô tưởng PAPI là một cuộc họp của chính quyền nên định lên nhờ giúp đỡ để chồng cô quay về, đừng đi với người phụ nữ khác mặc dù cô sống với ông này thì bị đánh hằng ngày. Tôi vừa thương cảm mà vừa sửng sốt, có lẽ là tôi chưa trải nghiệm cuộc sống đủ nhiều nên không thể hiểu được điều lạ lùng kia. Trong quá trình trao đổi với cô, tuy cố gắng giữ thái độ điềm tĩnh để hoàn thành bảng hỏi nhưng trong lòng không khỏi xót xa mà rưng rưng nước mắt. Nhờ những trải nghiệm này, tôi cảm thấy trân quý cuộc sống, yêu thương gia đình và biết ơn ba mẹ đã nuôi mình ăn học, cho mình cuộc sống đầy đủ dù không dư dả nhưng cũng chẳng phải quá cực khổ như những gì mình đã chứng kiến. Dĩ nhiên đó chỉ là số ít câu chuyện buồn, đi PAPI còn cho bạn những kỷ niệm thật vui như bạn sẽ có cơ hội được du lịch trải nghiệm. Dù không phải là kiểu du lịch tận hưởng được đi chơi cả ngày, nhưng trong chuyến đi bạn vẫn có thể ngắm nhìn những cảnh đẹp ngây ngất từ ruộng đồng bạt ngàn xanh ngát đến dòng sông thơ mộng hay những con đường với hai bên là rừng cây cổ thụ, những cảnh vật khó bắt gặp ở cuộc sống đô thị vây quanh là bê tông xám xịt. Nếu tranh thủ, bạn vẫn có những tấm hình thật đẹp. Ngoài ra, bạn còn có thể tìm hiểu thêm về văn hóa, phong tục tập quán và nét ẩm thực rất đặc trưng của mỗi vùng miền.

Đâu chỉ có trải nghiệm cuộc sống, đi PAPI giúp bạn tích lũy nhiều kinh nghiệm làm việc. Bạn học được tác phong làm việc đúng giờ, nhanh nhẹn, chuyên nghiệp. Bạn học được cách xử lý tình huống linh hoạt, vượt qua khó khăn, đặc biệt là khi phải xuống trao đổi tại nhà dân. Ấn tượng lớn nhất với tôi về những tình huống khó xử lý là khi đi PAPI tại TP.HCM. Đây là địa bàn rất khó tiếp cận người dân. Một vài trường hợp, người dân sẽ thiếu thiện chí khi bạn thuyết phục họ đồng ý trao đổi bảng hỏi dù bạn có đi với cán bộ địa phương. Hay khi đã đồng ý trao đổi, bạn vẫn có khả năng bị đuổi về giữa chừng khi chưa kết thúc bảng hỏi với những lý do thường gặp như: quá mất thời gian dù bạn đã nói trước đó là trao đổi khoảng 30 phút, hoặc vì có nhiều câu hỏi thuộc về vấn đề nhạy cảm mà họ không muốn đề cập. Đôi khi bạn còn phải nghe những lời không hay bởi người dân cảm thấy bị làm phiền. Nhờ những kinh nghiệm đã tích lũy được khi đi PAPI tôi thấy mình mạnh mẽ, trưởng thành hơn. Giờ đây khi làm việc và bị ai đó ném vào mình những cái nhìn giận dữ hoặc những lời khó nghe, thay vì tổn thương và nổi giận thì mình vẫn đủ bình tĩnh đáp lại họ bằng nụ cười và lời lịch sự. Ngoài một số tình huống khó xử như đã kể trên, tôi vẫn gặp rất nhiều người dân tốt bụng. Họ sẵn sàng trao đổi dù đang buôn bán hay có công việc phải đi gấp. Đó là một cô bán chè ngoài chợ đang bận nhưng vẫn sẵn lòng trả lời rất nhiệt tình, sau đó cô còn cho tôi mấy bịch chè. Đến khi tôi sang nhà khác thì cô chạy theo cho thêm bịch bánh ướt và nói: ”Thấy tụi con làm cực quá, gần trưa rồi chắc con chưa ăn gì.” Nếu mà nói quá thì cảm xúc tôi lúc đó là cảm động đến suýt ngất. Mặc dù cái cô cho không phải là vật gì quá giá trị nhưng cái mình nhận được là niềm tin rằng giữa cuộc sống thành thị nhiều phức tạp vẫn có những người biết thông cảm với người khác và cư xử với nhau bằng những điều tốt đẹp.

Tôi thực sự rất cám ơn công việc phỏng vấn viên PAPI. Vì tôi đã học được nhiều điều, vì những kỷ niệm thật đẹp, vì có thêm nhiều bạn bè và hơn hết là được làm việc với các bác, các anh chị trưởng nhóm cực kỳ dễ thương. Nhớ tất cả những gì thuộc về PAPI, cả một trời ký ức trong tôi.